İbn Ebî Zeyd Al-Kayravâni And Its Approach of Kalam

İbn Ebî Zeyd el-Kayravânî (ö. 386/996), İslâm düşüncesinde fikrî ayrılıkların yaşandığı, mezhepler arası fikir çatışmalarının cereyan ettiği ve sosyo-politik açıdan zor şartların hüküm sürdüğü bir dönemde (h. IV y.y.) kritik coğrafyada (Kuzey Afrika) yaşamış, Mâlikî mezhebine mensup önemli düşünürdür. O, Mu‘tezilî, Mürciî, Haricî, Şi‘î diğer düşünce akımlarına karşı Selef akidesinin metodunu benimsemiş, mezhebini savunmuş, mezhebin yayılmasına katkıda bulunmuş Ehl-i Sünnet düşüncesinin sonraki nesillere aktarımında rol oynamıştır. Ancak mezkûr kullandığı metodunun yetersiz kaldığının farkına varan Kayravânî, kendisi gibi fıkhına olan Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî’nin 324/935-36) bu tür akımlara verdiği mücadeleyi yerinde bulup takdir etmiştir. Kayravânî’nin Eş‘arî’ye sempatisi onun Eş‘arî’den etkilenmesini kaçınılmaz kılmıştır. Çalışmada el-Kayravânî’nin er-Risâle el-Câmi‘ adlı eserleri özelinde kelâmî görüşleri ele alınmıştır. Ayrıca Selefî Eş‘arî ithamları arasındaki tutumu, konumunu benimsediği metot ortaya konulmaya çalışılmıştır.